وقتی صحبت از فراگیری زبان دوم میشود، بزرگسالان به شدت از کودکان عقب ترند. بسیاری از مردم تصور میکنند که اگر بخواهیم واقعا به زبانی مسلط شویم یا به قول زبان شناسان آن را فرا بگیریم، لازم است از کودکی شروع کنیم. البته هرگز دیر نیست و همیشه این فرصت وجود دارد که بتوانیم زبانی جدید را یاد بگیریم، در این مقاله باهم به مقایسه بزرگسالان و کودکان در یادگیری زبان از جنبه های مختلف میپردازیم. این تفاوت ها کم نیستند، اما واضح ترین آن زمان و فرصت بیشتری است که یک کودک به نسبت یک بزرگسال برای در معرض بودن، تعامل و فراگیری دارد.
سرعت فراگیری زبان دوم
لازم است به این موضوع با دقت نگاه کنیم، چرا که همیشه در ابتدای راه فراگیری زبان جدید هر دو گروه سنی با سرعتی پایین پیشروی میکنند. اما برای کودکان سرعت فراگیری به نسبت بزرگسالان حتی کمتر است و علت این است که از کودکی که به شکل زبان مادری و به صورت طبیعی در حال فراگیریست انتظار حفظ مطالب و تولید زبان نداریم. درحالیکه یک بزرگسال از اولین روز میتوانند لغات و حتی جملاتی را حفظ کنند. آموزش مستقیم و حفظ کردن برای کودکان تا قبل از سن مدرسه نه تنها نتیجه بخش نیست بلکه اثرات سو روان شناختی نیز به همراه دارد. در صورتیکه در بازه زمانی بلند مدت بزرگسالان و کودکان را مقایسه کنیم، تحقیقات نتیجه متفاوتی را نشان میدهند و کودکان همیشه سریع تر و ساده تر به سطوح پیشرفته میرسند.
تلفظ نزدیک به نیتیو
کودکان در تلفظ های صحیح و شبیه به فرد نیتیو (بومی) با اختلاف از بزرگسالان جلوترند. در آزمایشگاه های زبان شناسی تحقیقاتی بر روی کودکان انجام شده که نشان میدهد کودکان توانایی تشخیص صداهای بسیار شبیه به هم را دارند و میتوانند آن ها را از هم تفکیک کنند. گوش کودکان نسبت به صداها و آواها حساسیت بالایی دارد و توانایی تشخیص صداهایی که بسیار نزدیک به همند اما یکسان نیستند را به راحتی دارند.
قواعد و گرامر
گرامر به مجموعه ای از قواعد گفته میشود که با استفاده از آنها کلمات و لغات را کنار هم قرار میدهیم و جمله میسازیم. بزرگسالان در یادگیری گرامر سریعتر از کودکان هستند. وجود خطاهای گرامری در مکالمات کودک حتی در زبان اول هم طبیعی است و کودک به مرور زمان و در محیط میتواند ساختارهای صحیح را فرا بگیرد. نکته مهم این است که کودک تنها با شنیدن و در معرض بودن به ساختارهای صحیح مسلط نمیشود، مهم است که کودک تصحیح بشود و این کار باید به صورت اصولی، با لحنی طبیعی و حالتی که کودک دچار احساسات منفی نشود اتفاق بیفتد. فردی که در بزرگسالی یادگیری زبان دوم را شروع میکند میتواند با میزان کافی تکرار و تمرین به اندازه فردی که از کودکی و به شکل طبیعی و غیر مستقیم زبان دوم را فراگرفته بر قواعد زبانی مسلط شود.
دایره لغات
کودکانی که از سنین پایین فراگیری زبان را شروع میکنند، این فرصت را دارند که از کودکی از راه تعامل با معلم، شنیدن شعرها و قصه ها، دایره لغاتی وسیع به صورت موازی و همزمان با زبان اول خود گسترش بدهد. در هر زبانی لغات و اصطلاحاتی وجود دارند که استفاده آن ها در کنار هم رایج تر است. کودکان در به خاطر سپردن این واژگان و عبارات عملکرد بهتری به نسبت بزرگسالان دارند. البته بزرگسالان میتوانند با حفظ و تمرین تعداد بیشتری لغت را در مدت زمان کوتاه تری به خاطر بسپرند اما سرعت فراموش کردن بالاتر است.
توانایی در مکالمه
توانمند بودن در برقراری ارتباطات اجتماعی موفق، رابطه مستقیمی با توانایی زبانی افراد دارد. کودکان در سالهای ابتدایی زندگی خود را در مرکز جهان میبینند و قدرت درک احساسات دیگران و خود را جای فرد دیگری دیدن را ندارند، کودکانی که از سنین پایین به فراگیری زبان دوم میپردازند قدرت بهتری در همدلی، درک احساسات و نیازهای سایر افراد پیدا میکنند و در نتیجه روابط موفق تری در اجتماع برقرار میکنند.
تاثیر دوزبانگی بر مغز
برای سالها طولانی محققان باور داشتند که کودکان در فراگیری زبان از بزرگسالان بهترند، چرا که تا قبل از بلوغ قسمت های مختلف مغز برای انجام امور مختلف تخصصی نشده اند و زبان هم یکی از همین مهارت هاست. پس اگر شما زبان دوم را در سنین پایین فرابگیرید میتوانید به راحتی به شکل یک فرد بومی یا نیتیو آن را صحبت کنید. اما اخیرا دانشمندان به نتایج جدیدی رسیده اند که نشان میدهد با یادگیری زبان در سنین بالاتر شاید نتوان به سادگی به تسلط یک فرد نیتیو یا بومی رسید اما فواید این یادگیری تا حدی هستند که با گذشت فقط چند ماه میتوان این تغییرات را در ساختار و عملکرد مغز مشاهده کرد.
موضوعاتی که به این مقاله مربوط اند و میتوانیم برایشان مقاله تهیه کنیم تا با این مقاله لینک شوند:
چرا کودک تنها با در معرض بودن زبان را فرا نمیگیرد.
تاثیر داستان خوانی بر مهارت های زبانی کودک.
تاثیر شنیدن شعر بر مهارت های زبانی کودک.
دوره سنی طلایی برای فراگیری زبان.
تفاوت فراگیری زبان با یادگیری زبان.
چرا کودکان در به کارگیری لهجه و تلفظ نیتیو بهترند.
منبعی که با این مقاله لینک بشود.
